IT саласындағы QA-инженер деген кім?
IT саласында мансапты QA-инженері (Quality Assurance) немесе тестілеуші ретінде бастау оңайырақ деп есептеледі. Бастапқы кезеңде мамандық бағдарламалау тілдерін, техникалық бэкраундты және тағы басқаларын талап етпейді. Іс жүзінде бұл мамандар компанияларға жүйке мен ресурстарды үнемдеуге көмектеседі және олардың жұмысының арқасында пайдаланушылар сапалы IT-өнімін алады.
6 маусымда DAR 5q.kz білім беру платформасының бета-нұсқасын іске қосты, мұнда жаңадан бастаушыларға арналған QA курсы қолжетімді. Оның тәлімгері Изат Биялиев мансап жолы туралы және жаңадан бастаушы QA-инженерлеріне ұсыныстары жөнінде айтып берді.
Гуманитарлықтан техникалыққа
Изат Биялиев 32 жаста, білімі бойынша экономист. Университетті туған жері Қырғызстанда бітірген, сонда сату, маркетинг, логистика салаларында жұмыс істеп, 2017 жылдан бастап IT саласына тестілеуші болып ауысқан.
Изат 2019 жылы Алматыға тестілеуші болып жұмысқа ауысқанға дейін Бішкекте ресейлік компанияда қашықтан жұмыс істеген. Бір жылдан кейін DAR-ға қызметке тұрды.
Университетке түскенімде, тіпті оны бітіргеннен кейін де IT-маманы болу жоспарыма кірген жоқ. Бастапқыда тестілеушіге бағдарламалау тілдерін білу қажет емес, бірақ мен IT-ға автотестер ретінде келдім, сондықтан талаптар жоғары болды. Дегенмен тестілеу теориясын үйрену де оңай емес. Адамдар бағдарламалауды өте қиын деп ойлайды. Менің бэкэнд, фронтенд және тестілеудегі білімім бір кездері бір деңгейде болды, — деп еске алады Изат.
Тестілеуші не істейді?
QA-инженері өнімді жоспарлау, әзірлеу және техникалық қызмет көрсету кезеңдеріне қатысады. Ең алдымен, оның міндеті — қателерді мүмкіндігінше ерте анықтау. Мәселе кейінірек табылса, оны түзету компанияға әлдеқайда қымбатқа түседі. Өнім неғұрлым күрделі және көлемді болса, қателер соғұрлым көп болуы мүмкін.
«Жоспарлау кезінде тестілеуші бизнес-сарапшылармен, басшылықпен және клиенттермен бірге болашақ өнімнің функционалын талқылайды. Әрі қарай бэкэнд пен фронтенді әзірлеу кезеңінде тексерілген идея құжаттама түрінде жазылады. Содан кейін әзірлеушілер тестілеу үшін Альфа-нұсқасын береді. Міне, тестілеушінің негізгі жұмысы осыдан басталады», — деп түсіндірді курс менторы.
Қателер түзетілгеннен кейін өнім тестілеушіге тағы бір тексеру үшін қайтарылады.
«Бағдарламашыларға қатесін көрсеткенде, оларды түзету қажет болғанда ұнамауы мүмкін. Бірақ арамызда түсініспеушілік жоқтың қасы. Керісінше, әзірлеуші тестілеуші тапқан қателерді білмеуі немесе байқамауы мүмкін, тіпті пайдалы тәжірибе үшін рақмет айтады», — дейді Изат.
Екінші кезеңнен кейін өнімді тапсырыс беруші қабылдайды, ол тестілеушінің қатесін өзі таба алады немесе бета-нұсқасындағы пайдаланушылар қателерді табуы мүмкін.
Мысалы, frontend — актерлар жүретін сахна, backend сахна сырты сияқты, ал тестілеушінің міндеті — артистер қолданатын микрофонның дауысты беріп қана қоймай, дыбыс сапасының ең жақсы болуын қамтамасыз етеді, — деп түсіндіреді Изат.
Тестілеушілердің табысы қанша?
Kolesa Group зерттеуі бойынша, 2021 жылы тестілеушілердің орташа жалақысы мамандықтар бойынша 5-ші орында және 491 мың теңге болды.
Менің ойымша, junior тестілеуші 300 мың теңге шамасында, middle 500 мыңға жуық, ал senior 700 мың теңгеден алады, — дейді маман.
Оның пікірінше, QA-инженерінің қызмет жолы қолмен тексеруші лауазымынан басталады. Жұмыс барысында junior-дан senior-ға дейін өседі.
«Қазір senior-мын. Тестілеушінің келесі өсу деңгейі қандай? Ол автотестер немесе қолмен тексеруші болуы мүмкін, бірақ бейінді сала бойынша. Мұның бәрі адамның компетенциясына, оның мақсаты мен қалауына байланысты», – дейді Изат.
Тестілеуші мамандығы бүгінде басқа IT мамандықтары сияқты сұранысқа ие. Олар сондай-ақ тиісті жалақысы бар шетелдік компанияда қашықтан жұмыс істей алады.
Тестілеушіге қандай білім қажет?
Тестілеу екі деңгейге бөлінеді: мануал (қолмен) және автотестілеу. Бірінші жағдайда маман ақауларды қолмен табады, ал автотестер өнімді сынайтын бағдарламалық құрал түрін іске қосады. Бірақ күрделі өнім үшін автотестілеу қажет, ал қарапайымдар үшін қолмен тестілеуші жеткілікті. Тиісінше, автотестер – анағұрлым білікті және еңбекақысы жоғары маман.
Қолмен жұмыс істейтін тестілеушіге кодтауды білудің қажеті жоқ, бірақ тест дизайнын және басқа білім мен дағдыларды қамтитын тестілеу теориясын білуі керек. Автотестер бағдарламалау тілдерінің бірін білуге тиіс. Менің ойымша, бұл Ruby, Python немесе Java. Сондай-ақ тест құрылымдарымен жұмыс істей білу керек. Таңдау үшін көптеген құрал бар. Ағылшын тілі міндетті емес, бірақ өте қажет, — дейді Изат.
5q.kz сайтындағы тестілеу курсы қалай құрылған?
Изат Биялиев DAR 5Q оқыту әдістемесі аясында курстың оқу бағдарламасын әзірледі. Курс жаңадан бастаушыларға арналған.
«Біздің курстың кіру шегі оңай. Кез келген мамандықтың өкілі өтініш беріп, тестілеуші бола алады. Айтпақшы, қазірдің өзінде бірнеше әйел тестер DAR-ға тағылымдамадан өтуге келді, олардың зейіні мен есте сақтау қабілеті жақсы дамыған, бұл тестілеушіге қажет», — деп есептейді тәлімгер.
Барлығы 6 курсқа 1000 грант қарастырылған, оны алғашқы үміткерлер алады. Курстар арасындағы грант санына ешқандай шектеу жоқ. Тестілеушілер курсы 10 тақырыптан және теориялық, практикалық тапсырмаларды қамтитын қысқа бейнероликтерден тұрады. Әрбір тақырып бойынша теориялық дерек, тесттер және практикалық үй тапсырмалары берілген. Курс шамамен 2 айға созылады, бірақ сіз оны уақытынан бұрын аяқтай аласыз.