«Тайный советник» агенттігі ТМД бойынша PR қызметін қалай ұйымдастырып жүр?

Шара барысында Smart Woman. Smart Business жобасы жайлы да сөз қозғалды. Бұл жоба бизнеске енді ғана қадам басқан жас кәсіпкер қыздарды қолдауға арналған. Жобаға қатысушылардың бірі — Маргарет Абытова. Ол бағдарламашы болмаса да, балаларға арнап бағдарламалау мектебін ашқан. Оған бұл бизнесті бастауына кішкентай қызы себепші болған. Осы уақытқа дейін 30-дан астам баланы оқытқан. Оның айтуынша, Smart Woman. Smart Business жобасы оған бизнесін жүйелеп, құрылымын жасауға көмектескен.

Жоба кезінде айтылған ерекше идеялардың бірі — қарт адамдарға арнап Альцгеймер кафе ашу проектісі болды. Ұсынушы — Марина Елисеева. Маринаның пікірінше, жасы егде тартқан адамдарға қарттар үйі ғана бар, ол болмаса үйде жападан жалғыз отырады. «Оларға арналған Альцгеймер кафесі ашылса, ата-әжелеріміз жалғызсырамайды», — дейді ол.

Сонымен қатар форум барысында Шынар Сәрсембаева, Жібек Караманова, Лейла Кайназарова, Әсел Машанова сияқты кәсіпкер ханымдар бизнестегі тәжірибесін бөлісті. Соның ішінде қатысушыларға PR жөнінде практикалық тренинг өткізіп, ерекше көзге түскен Айнұр Умаева болды. Айнұр Умаева — бизнесвумен, коуч. «Тайный советник» коммуникация агенттігінің бас директоры әрі Еуропа қайта құру және даму банкінің кеңесшісі. Ол бизнеске PR-ды қолданудың артықшылықтары мен оның берер пайдасы жөнінде әңгіме өрбітті.

— Айнұр Умаева, сіз кәсіби тұрғыда PR-маманы екенсіз. Университетте PR саласында оқыдыңыз ба?

— Шынымды айтсам, PR саласын кәсіби түрде оқыған жоқпын. Бакалаврда халықаралық қатынастар, ал магистратураны (KIMEP) қаржы және маркетинг бойынша оқыдым. Дегенмен PR-да әр саладан хабардар, ой-өрісің кең болғаны маңызды. Сондықтан өзге саладан алған білімім маған қазіргі уақытта жұмысыма көмегін тигізеді.

— Ал сонда бұл «Тайный советник» агенттігі қалай пайда болды?

— Компаниялар неліктен PR агенттіктің қызметіне жүгінеді? Әдетте компания ішінде маркетинг бөлімі болады емес пе?

— Бұл сұраққа жауап беру үшін клиенттерді 2 категорияға бөліп қарастыруға болады. Бірінші категорияға жүріп тұрған бизнесі мен қол астында қызметкерлері бар, яғни нарықта орны бар компания иелерін жатқызамыз. Олар компаниясында PR бөлімін ашқысы келмейді. Себебі маркетингпен айналысатын адамдар іздеп, оларға ақша төлеп, жұмысын бақылап, уақытын жоғалтуды қаламайды. Сондықтан біз сияқты компанияға келіп, аутсорсингтік қызметке жүгінеді. Бұл оларға ақшалай тұрғыдан да тиімді әрі уақытын да үнемдейді.

Екінші категорияға жас кәсіпкерлер жатады. Олар нарыққа енді ғана енген, кеңсе жалдап жұмысқа кіріскеніне көп уақыт бола қоймаған. PR-мен өздері айналысайын десе, хабары аз, білімі жеткіліксіз. Сондықтан бізге келеді. Ал біз маркетинг құрылымы, компанияны нарықта жақсы жағынан таныту жолдары, ол үшін не істеу керегі жайлы консалтингтік қызмет көрсетеміз. Осындай жағдайда жас кәсіпкерлер, жұмысын енді ғана бастағандар үшін біздің орталық таптырмайтын оң шешім болмақ. 

— Осы уақытқа дейін қандай компанияларымен жұмыс істедіңіздер?

— 600-ден астам жобаны сәтті аяқтадық деп айта аламын. Соның ішінде нарыққа 30-дан астам жаңа брендтің атын таныттық. Қазіргі уақытта ТМД бойынша жұмыс істейміз. Клиенттер қатарында Өзбекстан, Грузия, Әзербайжан, Армения елдері де бар. Осы уақытқа дейін P&G, H&M, «Сәлем Сосед», Xerox, Freedom Finance, Go Viral, Borjomi, Сбербанк және тағы басқа компаниялар бар.

— Тәжірибеңізде ең күрделі немесе ең сәтті деген жоба бар ма?

— Білесіз бе, бұл ата-анадан «Қай балаңды қаттырақ жақсы көресің деп сұраған сияқты. Әр жұмыс өзінше ауырлығымен әрі өзіндік ерекшелігімен есте қалады. Кейде кейбір клиент адамға сенімсіздік танытып, қайта-қайта сұрап мазаны алады. Сенім болмаған кезде жобамен жұмыс істеу қиынға соғады. Енді бір клиенттер өзіне не керек екенін өзі білмейді. Оған ананы да, мынаны ұсынсаң да, жақпайды. Клиенттің түптеп келгенде соңында өзіне нақты қандай нәтиже керек екенін өзі дөп басып білмеуі ең қиыны деп айтар едім.

Сондай-ақ жоспарлаудың жоқтығы да жобаны қиындатып жібереді. Жоба сәтті шығуы үшін оны алдын ала жоспарлап алған жөн. Өкінішке қарай, бізде клиенттер жоспарлауға келгенде ақсап жатады. Бұл — менің жұмысымның қиын тұсы. Жоғарыда айтқанымдай, нақты «мынау — ең күшті жобам» деп айта алмаймын. Біріншіден, жоба жақсы табыс әкелсе, екіншіден, біздің компанияның құндылықтарымен сәйкес келсе, үшіншіден, жоба бізді жаңа бір нәрсеге үйретіп, дамытатын болса, біз үшін ең күшті жоба сол болмақ. Себебі түптеп келгенде біз өзіміздің қызметімізге жүгінген компанияның құндылықтарымен соңғы нәтижесіне дейін бірге боламыз. Сондай-ақ жекеменшік компания болғандықтан жоба қаншалықты табысты болса, біз үшін соншалықты жақсы болмақ. Себебі не дегенмен біз коммерциялық бағыттағы компаниямыз ғой.

— Бизнеске алғаш қадам басып жатқандардың барлығында бірдей PR-мен айналысуға қаражат жете бермейді ғой. Оларға қандай кеңес бересіз?